Het is morgen weer zo ver: het is Blue Monday. Deze dag werd ‘bedacht’ door de Britse psycholoog Cliff Arnall. Hij berekende dat dit de meest deprimerende dag van het jaar zou zijn. Dat zou komen doordat rond deze dag de meeste goede voornemens voor het nieuwe jaar zouden zijn mislukt, vakanties nog ver weg lijken, er donkere en koude dagen zijn en het ook nog eens het begin van een werkweek is. De berekening wordt overigens als discutabel gezien, maar inmiddels is ‘Blue Monday’ wel een bekend begrip.
Nu zou je bij het idee dat deze dag in aantocht is je alvast schrap kunnen gaan zetten voor een mega dip. Je kunt je alvast ziekmelden van je werk. Of je in bed nestelen met het dekbed ver over je hoofd getrokken. Of je kunt juist alles gaan doen om te voorkomen dat je je rot gaat voelen op deze dag. Door bijvoorbeeld alleen maar leuke dingen te plannen en alleen maar aan leuke dingen te denken. Alles om je maar niet slecht te gaan voelen. Ik ben benieuwd of je je in een van beide neigingen kunt herkennen.
Een andere mogelijkheid is er echter een die de laatste jaren wat meer in opkomst is. En dat is te proberen om deze dag te gaan nemen zoals ‘ie komt. Dat klinkt misschien een beetje hetzelfde als de eerste optie (die van je in je bed nestelen), maar heeft toch echt een andere insteek. Ik ga proberen het wat beter uit te leggen.
Toelaten zonder zwelgen
De laatste jaren is er, zowel uit wetenschappelijk onderzoek als uit de hoek van psychologische behandelingen, steeds meer aandacht voor acceptatie. Belangrijk hierbij is om een helder idee te hebben van wat acceptatie betekent. Dit is namelijk niet hetzelfde als je maar overgeven aan alles wat er in en om je heen gebeurt, zonder ergens nog invloed of actie op uit te oefenen. Bij acceptatie gaat het over het in eerste instantie nemen en verdragen van wat er gebeurt. Wanneer je je komende maandag bijvoorbeeld wat down voelt als je opstaat en je geen zin hebt om aan de dag te beginnen, kun je proberen om dit even op te merken, zonder er in te zwelgen. Maar ook zonder er tegen in verzet te komen. Simpelweg maar even voelen dat je je somber voelt. Of dat je opziet tegen de dag, of dat je even aan het malen bent over een lastige afspraak die er op je agenda staat. In eerste instantie hoef je niks anders te doen dan die gevoelens en gedachten even op te merken.
Er gebeurt niks ergs
Soms vinden we het lastig of eng om dit te doen. Bijvoorbeeld omdat we die gevoelens gewoon niet willen voelen. Of omdat we bang zijn dat we niet meer van dat gevoel afkomen. Vaak zal je echter verrast zijn wat er gebeurt als je deze gevoelens echt even toelaat. In het merendeel van de gevallen merk je namelijk dat de gevoelens voor een moment echt wel te voelen zijn, maar dat deze geleidelijk aan vanzelf weg zakken. En dat er dus niks ergs gebeurt als je die gevoelens toelaat. Nadat je dit hebt gedaan en deze gedachten en gevoelens hebt geaccepteerd en toegelaten, kan het soms zinvol zijn om je nog af te vragen of er nog iets is dat je kan doen om de situatie te veranderen of verbeteren. In actie komen kan dus soms zeker heel goed zijn, maar wel pas nadat je je gevoelens en gedachten eerst even hebt toegelaten en gevoeld.
Het hoort erbij
Deze suggestie sluit erg aan bij hippe stromingen, zoals Mindfulness, maar ook bij minder bekende therapiestromingen zoals de Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Deze stromingen gaan er van uit dat het verliezen van onszelf in verzet tegen onze gevoelens en gedachten, onze problemen in de meeste gevallen alleen maar erger maakt. En ook populaire schrijvers, zoals de Vlaamse psychiater en schrijver Dirk De Wachter, geven aan dat wij als mensen wat meer zouden moeten proberen om onze nare gevoelens en gedachten te verdragen. Niet omdat het nou zo fijn is om af en toe onze nare gevoelens te voelen, maar wel omdat ook die nare gevoelens bij het leven horen. En met name omdat het proberen te vermijden van die gevoelens de narigheid vaak alleen maar groter en erger maakt.
Wellicht ben je door bovenstaand verhaal geïnspireerd en voel je de uitdaging om met Blue Monday de proef op de som te nemen. En ga je verrast worden door wat het toelaten en opmerken van je gedachten je kan gaan opleveren…