Bij hersenletsel kunnen we ons vast allemaal een voorstelling maken. Denk bijvoorbeeld aan iemand die op zijn of haar hoofd valt en daarna problemen ervaart met de concentratie of het geheugen. Maar wat betekent niet-aangeboren hersenletsel (NAH) precies en wanneer spreken we daarvan?
Aangeboren en niet-aangeboren hersenletsel
We maken een onderscheid tussen aangeboren hersenletsel en niet-aangeboren hersenletsel. Dit om duidelijk te maken dat bij NAH sprake is van een verandering tijdens het leven. Het verschil is dat iemand die geboren is met een (aangeboren) hersenletsel, zich vanaf de geboorte ontwikkelt met dat hersenletsel. De hele ontwikkeling en het hele leven wordt door het hersenletsel beïnvloed. Bij iemand die te maken krijgt met niet aangeboren hersenletsel, is de ontwikkeling in principe normaal verlopen, tot het moment van het hersenletsel; je ziet dan een knik ontstaan in iemands functioneren.
De gevolgen kunnen zeer ingrijpend zijn, zowel bij aangeboren als bij niet-aangeboren hersenletsel.
Wanneer spreken we van niet-aangeboren hersenletsel?
De categorie niet-aangeboren hersenletsel is heel breed. Grofweg onderscheiden we binnen deze categorie:
- Hersenletsel dat ontstaat doordat het hoofd in aanraking komt met iets van buitenaf. Zoals het hoofd dat de stoep raakt bij een val.
- Hersenletsel dat ontstaat door iets dat gebeurt binnen de hersenen zelf. Zoals een hersenbloeding of een herseninfarct. Maar dit kan bijvoorbeeld ook een tumor zijn die schade veroorzaakt.
Waar heb je last van als je NAH oploopt?
Doordat er zoveel verschillende oorzaken zijn van niet-aangeboren hersenletsel, zijn de gevolgen die mensen ondervinden ook heel divers en afhankelijk van waar de beschadiging zich in de hersenen bevindt. Mensen kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met lopen, praten of eten. Maar ook het geheugen, de concentratie of het gedrag kunnen aangedaan zijn. Een ding dat alle mensen met hersenletsel ervaren is vermoeidheid. Na een hersenletsel gaat ons lichaam namelijk aan het werk om de beschadiging te beperken of te verhelpen. Net zoals je lichaam moet herstellen als je bijvoorbeeld je been breekt. In zo’n geval is je lichaam aan het werk om nieuw botweefsel aan te maken: zo is je lichaam ook herstellende na hersenletsel. Helaas is het niet altijd mogelijk voor het lichaam om de beschadiging bij hersenletsel compleet te herstellen. Mensen kunnen daardoor de rest van hun leven last houden van de klachten. Ook van de vermoeidheid hebben mensen vaak nog heel lang last. Zelfs als de andere gevolgen van het hersenletsel wel hersteld zijn.
Wat als je last heb van psychische problemen door NAH?
Wil je meer weten over de oorzaken en gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel? Ervaar je zelf problemen door je hersenletsel? Of heb je een naaste met niet-aangeboren hersenletsel en vind je het moeilijk hem of haar daarin te ondersteunen?
Bij GGzE zijn er bijvoorbeeld verschillende online modules om je te leren omgaan met NAH. Via je huisarts kun je vragen om een verwijzing naar GGzE.
Meer lezen?
Trefpunt NAH Best – “Contact met lotgenoten is heel waardevol”
Podcast – Nienke deelt haar ervaring als naaste met niet-aangeboren hersenletsel